36 / 108
34
KATILIM BANKALARI 2016
KATILIM BANKACILIĞI SEKTÖRÜ
Türkiye hareketli bir Sukuk piyasası olmayı
sürdürüyor.
Sukuk (kira sertifikası), ülkemizde katılım
bankacılığındaki gelişmeyle birlikte fon
temini açısından giderek önem kazanan bir
araç olarak dikkat çekmektedir.
Sermaye Piyasası Kurulu ilk olarak 2010
yılında çıkardığı tebliği ile kira sertifikasını
(Sukuk) tanımlamıştır. İlk ihraçlar sadece sat
ve geri kirala yöntemiyle yapılabiliyorken,
2013 yılında SPK kira sertifikaları tebliğinde
yeniden bir düzenlemeye giderek,
uluslararası genel kabul gören sahipliğe,
yönetim sözleşmesine, alım-satıma,
ortaklığa ve eser sözleşmesine dayalı olmak
üzere toplam 5 yeni kira sertifikası türü
tanımlamıştır.
Türkiye’de mevcut kira sertifikası (Sukuk)
piyasasında 2010‑2017 yılları arasında
gerçekleştirilen toplam Sukuk ihraçlarının
tutarı 44,4 milyar TL’ye ulaşmıştır. Söz
konusu kira sertifikalarının %63’ü Hazine
tarafından ihraç edilirken, %37’si bankalar ve
şirketler tarafından piyasaya sunulmuştur.
Küresel olarak bakıldığında yerel para birimi
cinsinden ihraç edilen Sukukların, döviz
cinsinden ihraç edilen (uluslararası ihraçlar)
Sukuk hacminin 3 katı olduğu görülmektedir.
Türkiye’de ise 2016 itibarıyla ihraç edilen
uluslararası Sukukların yerel Sukukların 2,6
katına denk geldiği gözlenmektedir.
2016 yılında Hazine bir uluslararası, beş
de yerel Sukuk ihracı gerçekleştirmiştir.
Uluslararası Sukuk ihracının büyüklüğü
1 milyar ABD doları olurken, toplam
ihraçların büyüklüğü 9,2 milyar TL olarak
gerçekleşmiştir.
2016’da Türkiye’de ilk defa Hazine enflasyona
dayalı Sukuk ihracını Eylül 2016’da
gerçekleştirmiştir.
2016 yılında özel sektör tarafından
gerçekleştirilen 33 adet Sukuk ihracının tutarı
ise 5,9 milyar TL olmuştur.
Kira sertifikası ihraçlarının önümüzdeki
dönemde öneminin ve piyasadaki payının
artacağı öngörülmektedir. Kira sertifikaları
ürünü, sadece katılım bankalarının değil,
mevduat bankalarının da fonlama tabanlarını
çeşitlendirme hedeflerine hizmet edecek
önemli ve cazip bir seçenektir.
Katılım bankacılığı, sahip olduğu dinamik
yapısı ve çalışma prensipleriyle, sağlam bir
gelecek vadetmektedir.
Katılım bankacılığında 2008 yılından bu yana
artan yatırımlarla yüksek bir büyüme ivmesi
kazanan Türkiye, 2015 yılı sonunda ulaştığı
51,7 milyar ABD doları varlıkla Endonezya’yı
geride bırakarak en çok büyüme kaydeden
ilk 10 ülke sıralamasındaki yerini yukarı
taşımıştır.
Kaynak: TKBB
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
2012
2014
2016
2013
2015
19.435
13.730
9.945
7.299
25.769
33.628
43.339
56.077
70.245
96.022
104.073
120.252
132.874
Katılım Bankalarının Aktif Gelişimi ve Sektördeki Payları (milyon TL, %)
%2,33 %2,44
%2,75
%3,35
%3,52
%4,03
%4,31
%4,61
%5,13
%5,55
%5,21
%5,10
%4,9
Aktifler
Sektördeki Payı
%16,1
%15,0 %15,3
%15,1
%14,0 %13,9
%14,0
%14,5
%16,2
Kaynak: TKBB
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2014
2016
2013
2015
5.457
2.364
3.721
4.420
6.193
7.377
8.833
9.265
10.642
11.494
Katılım Bankalarının Özkaynak ve SYR Gelişimi (milyon TL, %)
Özkaynak
SYR
%14,5
2010‑2017 Ç1 Arası Toplam Sukuk İhraçları
ABD doları (bin
ABD doları)
MYR (bin MYR)
TL (bin TL)
TL Karşılığı
Toplamı (bin TL)
Özel Sektör
3.600.000
1.960.000 6.848.705
16.391.605
Kamu
4.750.000
17.782.449
28.042.449
Toplam
8.350.000
1.960.000 24.631.154
44.434.054
Kaynak: TKBB
Sektörün son yıllarda yaptığı atılımlarla
pekiştirdiği güçlü yönleri aşağıdaki şekilde
özetleyebiliriz:
·
İstikrarlı aktif, toplanan ve kullandırılan
fon büyümesi, faizsiz ürün ve hizmetler
için müşteri talebinin artması,
·
Orta ölçekte bankalarla
karşılaştırıldığında yüksek özkaynak ve
aktif kârlılığı sağlanması,
·
MENA bölgesinde güçlü muhabir banka
ağına sahip olunması, MENA bölgesi ve
İslam ülkeleriyle artan dış ticaret,
·
Kıymetli maden ürünlerinde faizsiz
Türkiye’de mevcut Sukuk
piyasasında 2010‑2017 yılları
arasında gerçekleştirilen
toplam Sukuk ihraçlarının tutarı
44,4 milyar TL’ye ulaşmıştır.