10 / 108
8
KATILIM BANKALARI 2016
DÜNYA EKONOMİSİ
Emtia fiyatları genel endeksi 2016 yılının
son çeyreğinde, yukarı yönlü bir eğilim
sergilemiştir.
Enerji ve endüstriyel metal endeksleri,
sırasıyla, %9,8 ve %8,9 oranında yükselerek
2016 yılı 4. çeyrekte bir önceki yılın aynı
çeyreğine göre ortalama %5,7 oranında
artmıştır. Çin’de inşaat sektöründe gözlenen
talep artışı ve ABD’de seçim sonrasında
altyapı yatırımlarının güçleneceği beklentisi,
endüstriyel metal fiyatlarındaki yükselişte
belirleyici rol oynamıştır.
Kasım ayında yapılan ABD Başkanlık
seçimlerinden sonra altın fiyatlarında
gözlenen düşüş eğilimi, Fed’in faiz artırım
kararının ve petrol başta olmak üzere emtia
fiyatlarının nispeten olumlu performans
sergilemesinin ardından Aralık ayının ikinci
yarısında ivme kazanmıştır. Böylece, 2013
yılından beri 3 yıl boyunca aralıksız olarak
düşüş kaydeden altın fiyatları, 2016 yılını
%9 yükselişle tamamlamış ve yıl sonu
itibarıyla 1.158 ABD doları/ons düzeyinde
sonuçlanmıştır.
OPEC, küresel petrol piyasasına istikrar
kazandırmak için petrol arzını azaltma
kararı almıştır.
2003 yılından bu yana en düşük seviyesine
gerileyen petrol fiyatları, 2016 yılının ilk üç
çeyreğinde dalgalı bir görünüm sergilemiştir.
30 Kasım 2016 tarihinde yapılan OPEC
olağan toplantısında, günlük üretim
miktarının 1,2 milyon azaltılarak 32,5 milyon
varile çekilmesi kararı alınmış ve kararın Ocak
2017’den itibaren uygulamaya konulacağı
açıklanmıştır.
OPEC üyesi 14 ülkenin kararı onaylamasına
ek olarak, Rusya başta olmak üzere, OPEC
üyesi olmayan petrol ihracatçısı ülkelerden
de karara destek gelmesi, Brent petrol varil
fiyatının 52,6 ABD doları/varil ile yılın en
yüksek seviyesine çıkmasına yol açmıştır.
2016 yılının üçüncü çeyreğinde 40‑50
ABD doları bandında seyreden ham petrol
fiyatları, yılı %45,4 artışla 54,7 ABD doları
düzeyinden tamamlamıştır.
OPEC kararı ilk etapta, sadece 2017 yılının
ilk yarısı için alınmış, gerektiği takdirde bir
altı ay daha uzatılması karara bağlanmıştır.
Üretimde öngörülen düşüşün büyük kısmı,
Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve
Kuveyt tarafından gerçekleştirilecektir. Öte
yandan, Libya, Nijerya ve İran bu karardan
muaf tutulmuştur.
Önümüzdeki dönemde OPEC’in üretim
kesintisinin, artan fiyatlar nedeniyle
tüketicilerin aleyhine olmakla birlikte, net
petrol ihracatçısı konumundaki gelişmekte
olan ülkeler için olumlu etkiler yaratması
beklenmektedir. OECD bu karar sonrasında
2017 yılında petrolün varil fiyatı tahminini
53 ABD dolarından 55 ABD dolarına revize
etmiştir. Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF-
Institute of International Finance) ise, petrol
Dünya Ticaret Hacmi Büyüme Hızı (2015‑2018)
Gerçekleşme (%)
Tahmin (%)
2015
2016
2017
2018
Dünya Ticaret Hacmi
2,7
2,2
3,8
3,9
İthalat-Gelişmiş Ülkeler
3,5
2,4
4,0
4,0
İthalat-Gelişmekte Olan Ülkeler
3,7
1,9
4,5
4,3
İhracat-Gelişmiş Ülkeler
3,5
3,4
2,5
3,5
İhracat-Gelişmekte Olan Ülkeler
3,1
2,1
3,6
4,3
Petrol Fiyatları
-47,2
-15,7
28,9
-0,3
Kaynak: IMF World Economic Outlook (Uluslararası Para Fonu Dünya Ekonomik Görünümü Raporu), Nisan 2017
azaltma kararına rağmen ABD kaya petrolü
ve yüksek stok düzeyi nedeniyle Brent
petrol fiyatlarının sınırlı artacağını ve 2017
yılında 49‑52 ABD doları bandında olacağını
öngörmektedir.
Ham petrol piyasasındaki talep yönlü
gelişmelere bakıldığında, Uluslararası Enerji
Ajansı (UEA)’nın 2017 yılı talep artışına ilişkin
tahminlerini değiştirmediği görülmektedir.
Özellikle, Çin ve Hindistan’ın 2017 yılına ilişkin
talep artışları oldukça sınırlı seviyelerde
tutulmuştur.
2017 yılında gelişmiş ülkelerde dış ticarete
yönelik korumacı politikaların artarak küresel
ticareti daha da yavaşlatması durumunda
ham petrol talebinde düşüş olması da olasılık
dahilinde görülmektedir.